برخورد صحیح با اوقات فراغت

اوقات فراغت در واقع به معنی گذراندن وقت به طور آزادانه با هدف خاص و با فعالیتی خاص است. اوقات فراغت می تواند از یک سو بستری مناسب برای رشد و بالندگی نوجوانان باشد و از سوی دیگر می تواند زمینه ساز بسیاری از انحرافات و مشکلات باشد. بستگی دارد که والدین و نوجوانان چگونه با این موضوع برخورد کنند.

شاید امروزه بیش از هر زمان دیگری در کشور ما ساعات فراغت از درس و کار وجود داشته باشد. مدارس به غیر از تعطیلات رسمی، به علل گوناگونی چون بارندگی، آلودگی هوا و ... تعطیل می شوند. تعطیلی هایی که می تواند فرصت بسیار خوبی برای دانش آموزان باشد تا بتوانند در کنار درس به علایق هنری و ورزشی خود نیز رسیدگی کنند. گذشته از این ها سه ماه تابستان فرصت طلایی برای دانش اموزان است. اما بیشتر نوجوانان در این زمان بلاتکلیف هستند.

بیشتر افراد قبل از رسیدن تعطلات در حال نقشه کشیدن و برنامه ریزی برای گذراندن اوقات فراغت در تابستان هستند، ولی عملا در مواجهه با آن نمی توانند تصمیم بگیرند. در این بین نقش خانواده ها نیز اهمیت دارد. بررسی ها نشان داده است که نظارت خانواده ها بر اوقات فراغت دانش آموزان و نوجوان خود زود گذر است. اگر اوقات فراغت و استفاده صحیح از آن جدی گرفته شود، از پربار ترین لحظات نوجوانان است. چرا که اوقات فراغت بخش مهمی از تربیت نوجوانان را به صورت غیر رسمی به عهده دارد. زمینه های اجتماعی و فرهنگی تاثیرات زیادی در رشد روحی، روانی و فکر نوجونان دارد.

امروزه با وجود مراکز بسیار زیادی که برای گذراندن اوقات فراغت نوجونان برنامه های متنوع فرهنگی، هنری، آموزشی، سرگرمی و ورزشی زیادی تدارک دیده اند، ولی باز هم اوقات فراغت یک معضل جدی است. بیشتر نوجوانان اوقات فراغت خود را با تلویزیون، ساعت ها بی هدف در اینترنت صرف کردن، بازی های رایانه ای، و ساعات طولانی خوابیدن می گذرانند.

متاسفانه مشاهده شده است که برخی نوجوانان به علت بیکاری گرایش به امور خلاف پیدا می کنند. دانش آموزان تصور می کنند که تعطیلات تابستانی زمان خوبی برای فرار از مدرسه است. در حالی که اگر هر نوجوانی به دنبال علاقه های خود به صورت منظم برود، نه خسته می شود و نه احساس فشار می کند. بلکه خود با علاقه آن ها را دنبال کرده و برای آینده خود و جامعه می تواند مفید واقع شود. والدین باید با توجه به علایق فرزندان خود و با توجه به نظر آن ها برای اوقات فراغت شان برنامه ریزی کنند. در غیر این صورت کلاس ها و برنامه هایی که باید مفرح، شاداب و آموزنده باشد، تبدیل به دوره هایی کسالت آور و اجباری می شود و نتیجه ای نیز در بر نخواهد داشت.

در این زمینه هوشیاری و واقع بینی معلمان و والدین از چند جهت اهمیت دارد. معلمان باید به استعداد و علاقه دانش آموزان توجه کنند و آن را به سمت صحیح هدایت کنند. اگر معلم کلاس نقاشی در نوجوان استعداد و علاقه کافی برای ادامه کلاس را نمی بیند، باید این موضوع را به وی و والدین او متذکر شود. خانواده ها نیز نباید تمام وقت نوجوان خود را با ثبت نام در کلاس های گوناگون پر کنند. چرا که باعث خستگی ذهنی و جسمی آن ها می شود. متاسفانه به دلیل چشم و هم چشمی و یا تفکرات اشتباه درباره توانایی های نوجوانان، والدین اقدام به ثبت نام آن ها در کلاس های متنوع و پشت هم می کنند. برخی والدین می خواهند که فرزند آن ها در سه ماه تابستان هر هنر و ورزشی را یاد بگیرد. به یاد داشته باشید، نوجوانان ماشین کوکی نیستند و نیاز به استراحت دارند و خودشان نیز باید کلاسی که در آن شرکت می کند را دوست داشته باشند.

با توجه به اهمیت اوقات فراغت، اگربا آگاهی و دانش با آن روبه رو نشویم وبرنامه ای سنجیده و منظم برای رویارویی با آن نداشته باشیم، دچار صدمات وضررهای جبران ناپذیری خواهیم شد.

 مرکز یادگیری سایت  تبیان، تهیه: نسیم گوهری

تنظیم: مرجان سلیمانیان